Araştırmaları ve kitaplarıyla 150 yıllık geçmişi olan Hatay Dörtyol’un kültürüne ışık tutan Gazeteci-Yazar Kadir Aslan’ın 20. kitabı “Yöresel Dörtyol Yemekleri” okuyucuyla buluştu. Gelecek nesiller için önemli bir “kültürel miras” özelliğindeki Yöresel Dörtyol Yemekler kitabı 3 yıl süren büyük bir emeğin ardından hazırlandı. Yöresel Dörtyol Yemekleri kitabı 300 sayfalık; tamamı kuşe renkli, birebir orijinal yemek tariflerinden oluşuyor. Bir yemek kitabından çok daha fazla içeriğe sahip eserde; mutfak sözlüğü, deyimler, maniler, bilmeceler, atasözleri hatta yemeklerle ilgili fıkralar bile yer alıyor.

ÖNEMLİ BİR KÜLTÜREL MİRAS

Yazar Kadir Aslan, Dörtyol’un mutfak kültürünün Antakya ve Anadolu arasında bir geçiş noktası olarak kabul edildiğini ifade etti. Amacının 150 yıllık geçmişe sahip Dörtyol'un yöresel yemeklerinin unutulmasını önlemek ve gelecek kuşaklara aktarmak olduğunu belirten Aslan, “Önemli bir geçmişe sahip Dörtyol’a ait yemekleri bir araya topladık. Kitap; hem günümüz insanlarının faydalanması hem de bu kültürün gelecek nesillere aktarılmasında ciddi bir boşluğu dolduruyor. Her evde mutlaka bir Yöresel Dörtyol Yemekleri kitabı olmalı, diye düşünüyorum.” şeklinde konuştu.

Araştırmaları ve kitaplarıyla 150 yıllık geçmişi olan Hatay Dörtyol’un kültürüne ışık tutan Gazeteci- Yazar Kadir Aslan’ın üç yıllık emeği ile ortaya çıkan, 20. Kitabı Yöresel Dörtyol Yemekleri okuyucuyla buluştu. Kadir Aslan, Amanos Dağları’nın zirvesinde yeni eserine dair sorulara şu yanıtları verdi.

Bize biraz kitaptan bahsederimsiniz? Nasıl başladı? Bu kitabı kaleme almaya nasıl karar verdiniz? Nelerden esinlendiniz?

GASTRONOMİ KENTLERİN MERKEZİNDE

Dünyada ve Türkiye’de yemeğe o kadar çok önem verilmeye başlandı ki gastronomi şehirleri ortaya çıktı. Dünyada insanlar yemekler üzerine o kadar çok düştüler ki artık her yerde televizyon programları yapılıyor. Şehirler kendi aralarında yemeklerle ilgili kitap yarışmaları düzenliyor. Türkiye’de de Gaziantep, Hatay ve Adana en büyük gastronomi şehirlerinden birkaçı… Bu şehirlerinin tam merkezinde yer alan Dörtyol neden onların arasında olmasın, diyerek işe başladım. 150 yıllık geçmişe sahip Dörtyol’un ve yöreye has yemekler bir araya toplayarak, 300 sayfalık, kuşe kâğıt renkli güzel bir kitap hazırladım.

Yöresel Dörtyol Yemekleri kitabını incelediğimde dolu dolu içeriğe sahip olduğunu gördüm. Çok güzel bir altyapı ile hazırlanmış ve yörenin kültürünü ön plana çıkarmış, bize biraz kitaptan bahsederimsiniz?

DİĞER YEMEK KİTAPLARINDAN FARKLI

Dörtyol, Hatay ve çevreyle ilgili folklorik ve tarih kitaplarını kaleme alan bir yazarım. Dörtyol yemekleri eserini hazırlarken Türkiye’de yayımlanmış pek çok çalışmayı inceledim. Bu yemek kitabının onlardan biraz farklı olmasını istedim ve benzerlerinden eksik kalan bazı kısımları buraya verdim. Örneğin; kitabımın içerisinde açıklamalı mutfak sözlüğü, yemeklerle ilgili kelimeler, deyimler, atasözleri, maniler, bilmeceler, çok güzel fıkralar koydum; yani okuyucu sıkılmadan bilgi sahip olacak. Bu bakımından diğer yemek kitaplarından farklı.

Bu yemek kitabının içerisinde sizin için özel sıralayabileceğiniz yemekler var mı?

TOY DÜĞÜN YEMEĞİ; TOĞGA

Aslında bütün yemekleri seviyorum, birbirinden ayrım yapmam; ancak bölgemizde, Adana, Ceyhan, Osmaniye, Kadirli, Kozan, Dörtyol denilince akla önce Ramazan Bayram’larında yapılan bayram kömbesi gelir. Küncülü, mayalı hamurdan yapılan özel bir kömbedir. Bizim bölgemiz içinde örneğin toğga vardır. Toğga toy düğün yemeği demektir. Orta Asya’dan gelmiştir. Bütün Çukurova’ da ve Türkiye’nin bazı yörelerinde değişik şekillerde yapılır. Örneğin; Azerbaycan’da bardakta verilirken, bizde kazanlarla pişirilir tabaklarda yenilir. Yine Dörtyol ve çevresinde ekşili çorba önemli bir yemekken, analıkızlı, topalak, katık çorbası gibi yemekler bulunmakta. Ayrıca bölgemizde etle yapılan içli köftenin dışında, nohutla yapılan içli köfte Dörtyol’a mahsus özel bir yemektir. Ispanaklı, kıymalı kömbe de bu bölgede yapılan en önemli yemeklerdendir. Yine sarmiçi, kısır, iç, pilavın dışında yapılan kadınlarımızın en çok sevdiği kısa sürede hazırlanan yemek türleridir.

Anladığım kadarıyla Yöresel Dörtyol Yemekleri kitabı birebir orijinal yemeklerden ve fotoğraflardan oluşmuş. Hazır hiçbir şey kullanılmammış. Altyapısında çok fazla emek olduğunu görüyoruz. Bu kitabı hazırlamak kaç yıl sürdü?

AİLECE ÜÇ YILIMIZI VERDİK

Ailecek biz bu işe 3 yılımızı verdik. Bütün yemekleri eşim, kızlarım ve çevreden eş, dost, arkadaşlar eşim Hatice Aslan’ a yardımcı olarak hazırladılar. Dışarıdan herhangi bir yemek almadık, herhangi bir fotoğraf kullanmadık. Kitabın yapımı 3 yıl sürdü, tam bir yılda yemeklerin fotoğraflarını çektik. İçersinde sadece bakliyatlardan yapılan yemekler değil, çeşitli sebzeler, bazı bitkiler de var. Bunlar mevsimine göre yapılır, istediğiniz zaman bulamazsınız. Örneğin; soğan örtmeği kavurması nisan-mayıs ayından soğandan çıkar, kavurmasını yapabilmek için nisan-mayıs ayını bekledik. Yine çiriş bitkisi Maraş’ın Dağları’nda, Dörtyol’un Amanos ve Gâvur Dağları’nda kar eridikten sonra nisan- mayıs aylarında çıkar. Çirişler toplanır, böreği, kavurması, çorbası yapılır, bir iki ay içerisinde de kaybolur. Bu bitkilerin mevsimini bekleyerek tam bir yıl içerisinde fotoğrafları hazırladık. Altyapısında çok fazla emek var. Orijinal yazıları düzenlemesi bana, yemekleri yapımı eşim Hatice Aslan’a, fotoğraflar ise oğlum Şuayip Aslan’a ait.

Son olarak okuyucularınıza neler söylersiniz? Bu kitabı neden alsınlar? Neden herkesin evinde bulunmalı?

ÇOK ÖNEMLİ BİR KÜLTÜREL MİRAS

Şunu söylemek isterim, önemi şu; her gören, inceleyen şahane bir kitap olduğunu söylüyor. 150 yıllık geçmişi, olan Dörtyol’a ait olan yemekleri bir araya toparladık, gelecek nesillere kaynak olarak aktarılabilmek için yola çıktık. Hem günümüz insanlarının görüp faydalanabileceği,  hem de gelecek nesillere aktarabilmek için bu kitaplar çok önemli bir kültür mirası. En azından Dörtyol sevdalısı insanların bu kitapla gurur duymaları lazım. Herkesin evinde kendisine ait, Yöresel Dörtyol Yemekleri kitabı mutlaka olmalı ve çocuklarına hatıra olarak saklamaları gerekir diye düşünüyorum.